Laatste megawatt voor Doel 1: een onomkeerbare fout?

Kerncentrale Doel. © LimoWreck

Op Valentijnsdag, laat in de avond, levert kernreactor Doel 1 haar allerlaatste megawatt aan het Belgische elektriciteitsnet. Daarna verdwijnt 450 megawatt CO₂-vrije stroom, een hoeveelheid energie die overeenkomt met het verbruik van honderdduizenden huishoudens.

Voor energieleverancier Engie betekent dit het definitieve einde van Doel 1. Maar de federale regering stelt in haar regeerakkoord dat ze “op zeer korte termijn alle noodzakelijke maatregelen zal nemen” om bestaande kernreactoren die aan de veiligheidsnormen voldoen, langer open te houden. Dat klinkt als een duidelijke belofte, maar wat betekent ‘zeer korte termijn’ in de praktijk? En belangrijker nog: zal er tegen dan nog iets te redden zijn?

Een punt zonder terugkeer

Wat velen niet weten, is dat Engie binnen enkele weken start met een procedure die een heropstart van Doel 1 nagenoeg onmogelijk maakt. Het gaat om de zogenaamde ‘Chemische Systeem-Decontaminatie’ (CSD), een ingrijpende operatie waarbij het primaire circuit van de reactor met een zuur wordt gespoeld.

Dit proces heeft als doel radioactieve deeltjes te verwijderen die zich de afgelopen vijftig jaar hebben opgehoopt. Op het eerste gezicht lijkt dit een logische veiligheidsmaatregel, maar de gevolgen zijn verregaand. Het zuur verwijdert namelijk niet alleen oppervlakkige oxidatielagen, maar kan ook fijnere componenten aantasten, zoals regelventielen en leidingen. Bovendien zullen er las- en slijpwerken worden uitgevoerd die de integriteit van het circuit aantasten.

Het gevolg? Een heropstart zou gigantische investeringen en jarenlange herkwalificaties vereisen. In de praktijk betekent dit dat Doel 1 definitief dichtgaat, terwijl gelijkaardige reactoren in andere landen zonder problemen een levensduurverlenging krijgen tot minstens zestig jaar.

Wat kan de regering doen?

Als de regering écht wil vasthouden aan haar belofte om bestaande kernreactoren langer open te houden, dan moet ze snel handelen. De komende weken zullen bepalend zijn.

Om Doel 1 te redden, zijn er twee dringende stappen nodig:

1. De wettelijke verplichting om onmiddellijk te decontamineren aanpassen.In afwachting van een definitieve beslissing kan de reactor beter in ‘conserveringsmodus’ gezet worden. Dit betekent dat de installatie wordt bewaard in een staat waarin een heropstart nog altijd mogelijk is.

   
   

2. Engie overtuigen om de geplande CSD-procedure tijdelijk op te schorten.Als de regering dit kan bewerkstelligen, is er tijd om het rapport van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) af te wachten. Dit rapport moet de Belgische veiligheidsregels vergelijken met internationale normen en beoordelen of de Belgische regelgeving niet overdreven streng is in vergelijking met andere landen.

   
   
   
   

Een toekomstgerichte visie op kernenergie

De discussie over kernenergie gaat al lang niet meer alleen over België. Over de hele wereld wordt kernenergie erkend als een essentiële pijler van een koolstofarme toekomst. Zelfs in onze buurlanden, zoals Nederland, zijn er concrete plannen om bestaande reactoren langer open te houden en nieuwe te bouwen.

Toch lijkt België uit schrik voor het eigen schaduwbeeld waardevolle energiebronnen overhaast af te bouwen. In een tijd waarin energiezekerheid en CO₂-reductie cruciaal zijn, kan ons land zich geen strategische fouten veroorloven. In de nucleaire sector wordt niets gedaan als het niet veilig kan, maar we moeten wel de kans krijgen om dit debat rationeel te voeren.

De komende weken zijn cruciaal. Doel 1 hoeft geen verloren zaak te zijn, maar als er niets verandert, zal deze reactor op 15 februari niet alleen haar laatste megawatt leveren, maar ook de deur sluiten voor een toekomst waarin kernenergie een rol blijft spelen in onze energiezekerheid.

De vraag is nu niet of we kernenergie nodig hebben. De vraag is of we het ons kunnen veroorloven om die keuze nu al definitief te blokkeren.